Rozwój

7 sposobów na naukę, czyli o praktyce refleksyjnej

14 marca 2021

Praktyka refleksyjna to refleksja nad nauką. Jest to bardzo ważna jej część – badania wykazały, że doświadczenie nie zawsze prowadzi do nauki. Praktyka refleksyjna łączy w sobie teorię i praktykę, która zmusi Cię do świadomego spojrzenia na swoje doświadczenia, działania, emocje i reakcje. Następnie, uzyskane dzięki temu informacje na swój temat, możesz dodać do już istniejącej bazy wiedzy i osiągnąć wyższy poziom zrozumienia.

Cykl uczenia się PACT

Praktyka refleksyjna jest częścią etapu „Rozważanie” (Consider) cyklu uczenia się PACT. Cykl ten składa się z czterech etapów:

  • Nabywanie (Procure) – zdobądź nową wiedzę (teorię) lub umiejętność. Przykład: postaraj się zrozumieć, jaki sposób komunikacji będzie odpowiedni w kontaktach z Twoimi klientami;
  • Zastosowanie (Apply) – zastosuj nową wiedzę lub umiejętności w praktyce. Przykład: wykorzystaj odpowiedni sposób mówienia podczas rozmowy telefonicznej z klientem;
  • Rozważanie (Consider) – przemyśl i oceń wyniki praktyki. Przykład: zastanów się, jak poszła Ci rozmowa z klientem. W jaki sposób przebiegała? Czy użyłaś stosownego języka? To dobry moment, by wdrożyć praktykę refleksyjną;
  • Modyfikacja (Transform) – zmodyfikuj, dostosuj wiedzę lub umiejętności w oparciu o wyniki i wnioski z punktu poprzedniego, czyli oceny. Przykład: Spróbuj zawęzić listę tego, co możesz, a czego nie powinnaś mówić swoim klientom.

W całym programie jest sporo zadań do wykonania i będziesz musiała zastosować praktykę
refleksyjną, aby zastanowić się, czego się nauczyłaś i jak później będziesz mogła wykorzystać
te umiejętności. Istnieje wiele znanych modeli, które można śledzić podczas praktyki refleksyjnej. Jednak
każdy z nich opiera się na podążaniu tymi samymi podstawowymi etapami opisanymi powyżej.

Kluczowe modele

Wyróżnia się trzy kluczowe modele:
Refleksja – myślenie o tym, co się stało;
Zrozumienie – analiza tego, czego można się z tego nauczyć i jakie wyciągnąć wnioski;
Działanie – podsumowanie analizy i poprawa swoich działań na jej podstawie.

We wszystkich refleksyjnych modelach ćwiczeń istnieją kluczowe zalecenia, które wydają się być podobne, jednak nie do końca tak jest, jeśli chodzi o skuteczne ich odzwierciedlenie. Upewnij się, że zastanawiasz się w odpowiednim czasie – ma to ogromne znaczenie. Intensywne doświadczenia wymagają okresu odstąpienia (chłodzącego), zanim możliwe będzie odbicie zimna (obiektywne, nie subiektywne!). Zarówno obiektywne, jak i subiektywne refleksje mogą okazać się przydatne. Należy jednak spróbować je zrównoważyć, aby dotrzeć do ogólnego zrozumienia. Zachęcam Cię do zastanowienia się, dlaczego myślisz w taki, a nie inny sposób. Bycie świadomą kobietą pomoże Ci w poszerzeniu perspektywy i wyciągnięciu bardziej wnikliwych wniosków na swój temat.

Gibbs – odblaskowy model cyklu (1988)

Gibbs jest popularnym modelem refleksji z sześcioma etapami, które pomogą Ci systematycznie myśleć o procesie:
Opis – co się stało?
Uczucia – co wtedy myślałaś i czułaś?
Ocena – co było dobre, a co złe w tym doświadczeniu?
Analiza – jakie wnioski możesz wyciągnąć?
Wniosek – co jeszcze mogłaś zrobić?
Plan działania – co zrobiłabyś, gdyby sytuacja się powtórzyła?

Lawrence-Wilkes – model REFLECT (2014)

Model ten składa się z następujących etapów:

  • Pamiętaj (Remember) – spójrz wstecz, przyjrzyj i upewnij się, że intensywne doświadczenia są obiektywnie przeglądane;
  • Doświadczaj (Experience) – co się stało? Co było ważne?
  • Skup się (Focus) – kto? Co? Gdzie? Jaka była Twoja rola, obowiązki itp.?
  • Ucz się (Learn) – zadawaj pytania: dlaczego? jakie były powody, perspektywy lub uczucia?
  • Oceń (Evaluate) – oceń przyczyny, a następnie wyniki oraz mocne i słabe strony;
  • Zastanów się (Consider) – oceń możliwości zmian, również potrzeb rozwojowych i scenariuszy „Co jeśli …?”;
  • Próbuj (Trial) – wdrażaj nowe pomysły, eksperymentuj, podejmuj działania, wprowadzaj zmiany.

Model refleksji i uczenia się Kolba

David Kolb opublikował tę teorię w 1984 roku. Analizuje ona cztery punkty, aby zidentyfikować sposób, w jaki ludzie się uczą:

  • Doświadczanie – uczenie się i wszystko to, co było odczuwalne w okresie nauki;
  • Refleksja – przemyślenie, jak przydatna była sesja;
  • Myślenie – przyjrzenie się pomysłom i teoriom, które odnoszą się do doświadczenia edukacyjnego;
  • Aktorstwo – testowanie nauki w praktyce.

Częścią teorii Kolba było to, że proces ten reprezentuje koło lub spiralę, której wszystkich podstaw dotykają ludzie – czyli cyklu doświadczania, refleksji, myślenia i działania.

Model praktyki refleksyjnej Rolfe

Minimalny model praktyki refleksyjnej Rolfe można uprościć w:
Co? – opis sytuacji;
Więc co? – zbudowanie teorii i wiedzy;
Co teraz? – szukanie rozwiązań w celu poprawy sytuacji.

Identyfikowanie stylu nauki

Znalezienie preferowanego stylu nauki pomoże Ci w pełni wykorzystać możliwości pracy nad osiągnięciem Twoich celów. Dzięki temu w pełni wykorzystasz działania edukacyjne i rozwojowe, a także będziesz mogła cieszyć się procesem uczenia się oraz zwiększyć swoje szanse na pomyślne ukończenie programów i szkoleń, których się podejmiesz.

Korekty i redakcji dokonała Marta Kaniecka, która prowadzi swoją stronę Marta Kaniecka – WA, copywriting, transkrypcje

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.